"Монголын нууц товчоо" Тэмүжиний уг гарал ба бага насны үе. /66-68/

66. Есүхэй худ охиныг үзвээс нүүрэндээ гэрэлтэй, нүдэндээ галтай охин тул санаанд нийлэв. Түүний нэр Бөртэ, Тэмүжингээс нэг насаар эгч, аравтай ажгуу. 

Дэй Сэцэний гэрт хоноод маргааш охиныг гуйвал Дэй Сэцэн өгүүлрүүн: "Олон удаа гуйлгаж өгвөл эрхэмлэгдэх, цөөхөн удаа гуйлгаж өгвөл доромжлогдох гэдэг боловч охин хүний заяа төрсөн үүдэндээ өтлөхгүй тул охиноо өгье. Чи хөвүүнээ хүргэн болгож манай гэрт үлдээ. " гэвэл Есүхэй баатар өгүүлрүүн: "Би хөвүүнээ орхиё. Хөвүүн минь нохойноос цочимтгой билээ. Эрхэм худ чи миний хөвүүнийг нохойноос бүү цочуул." гээд хөтөлж явсан мориор бэлэг өгч, Тэмүжинийг орхиод Есүхэй баатар буцав. 

67. Есүхэй баатар Цэгцгэрийн шар талаар явж байтал татар иргэн хуримлаж байхтай тохиолдоод ам цангах тул хуриманд буув. Татар нар Есүхэй баатрыг таньж "Эрхэм Есүхэй ирэв" гэж хуримандаа суулгаад, урьдын булаагдсан өшөөгөө санаж, нууцаар хэлэлцэн, хоолонд нь хор холин өгчээ. Есүхэй тэндээс явах зам зуураа бие нь муудаж, гурав хоног арай гэж яваад гэртээ хүрч,

68. Есүхэй өгүүлрүүн: "Миний дортор муу байна. Дэргэд минь хэн байна? " гэж асуувал "Хонхотаны Чирха өвгөний хөвүүн Мэнлиг (Мунлиг) ойр байна" гэвэл түүнийг дуудаж өгүүлрүүн: " Хүү минь, Мэнлиг минь сонс. Хөвүүн минь балчир билээ. Тэмүжин хөвүүнийг урагт орхиод ирэх замдаа татар иргэнд хорлогдов. Дотор минь муу байна. Өнчин хоцорсон дүү нараа, бэлэвсэн бэргэнээ асрахыг чи мэд. Тэмүжин хөвүүнийг даруй явж авчир! Хайрт Мэнлиг минь " гээд наснаас нөгцөв.