Тобо хааныг Бугатын бичээст Мага Татпар хаан гээд түүний
ах Мухань хаан тэнгэрт халихад туулай жил буюу 571 онд хаан болов гэж
тэмдэглэжээ. Мухань хааны үед төрийн хэрэгт тусалж байсан Тобо хаан суугаад
Кэло хааны ууган хүү Нйету –д хан цол өгч Зүүн Түрэгийн зүүн гарыг захируулав.
Өөрийн бага дүү Жудань-ний хүү Були ханд Зүүн Түрэгийн баруун гарыг мэдүүллээ.
Нэг буман цэрэгтээ эрдэж Тобо хаан хятад орныг үл тоож
байв. Зөвхөн Умард Жоу улс гэхэд л түүнд жил бүр 100000 боодол сиймхий торго,
хоргой өгч байжээ. Түүнчлэн түрэг элчийн тоо заримдаа 1000 хүрч байв. Умард Ци
улс бэлэг сэлт хүргүүлсээр байгаад улсынх нь сан хөмрөг дундрахад хүрсэн байна.
577 онд Умард Ци улс мөхөхөд Динчжоугийн захирагч Гао
Шао-и, Ма-и хотоос гарч Түрэгт зугтаж ирэв. Умард Ци улсын Гао Ян Вэньсюань
хааны хүү Гао Шаои-г Тобо хаан Умард Ци улсын хаанаар өргөмжлөв. 578 онд Тобо
хаан Ючжоу мужид халдахад Умард Жоу улс Тобогийн эсрэг эхлээд Лю Сюн гээчийг
илгээсэн ч тэр нь ялагджээ. 578 оны 6 сард Умард Жоугийн хаан 35 настай Юйвэнь
Юн хаан өөрийн биеэр 6 корпус цэрэг авч Түрэгтэй байлдахаар хөдөлсөн ч зам зуур
үхсэн тул цэрэг буцсан байна. Тэр жилийн өвөл Тобо хаан цэргээ дагуулан Умард
Жоу руу довтолж, их дээрэм хийж буцжээ.
579 оны эхээр Тобо Умард Жоу улстай харилцаагаа сэргээж
ураг барилдахыг санал болгоход Умард Жоугийн хаан Чжао вангийн охинг түүнд өгч
хариуд нь Гао Шаои-г гаргаж өгөхийг шаарджээ. Тобо зөвшөөрсөнгүй цэргээ авч
Бинчжоу мужийг довтлов.
580 онд хятадын гүжийг авахаар элч илгээсэн ч дэргэдээ
Гао Шаои-г байлгасаар байв. Умард Жоугийн хаан элчээр Хэ Жои-г илгээж Тобо
хааныг ятгажээ. Тобо хаан Монголын өмнөд хэсэгт ан хийхээр явахдаа Гао Шаои-г
авч явав. Түүнийг ан хийж байхад Хэ Жои Гао Шаои-г баривчилж, 580 оны 8 сард
нийслэлдээ хүргэжээ.
582 онд Тобо хаан өвдөж үхжээ. Үхэхийнхээ өмнө Аньло
хүүгээ дуудаж, үеэл ах Далобяньд хаан ширээ өгөх ёстойг сануулсан байна.
Бугатын бичээст Тобо хааныг 11 жил төр барьсан гэж тэмдэглэжээ.
No comments:
Post a Comment