Уйгурын хожуу хаант улсын Пангуань Дэли (789-790) болон Фэнчэн (790-795) хаад

789 онд Тун Бага хааныг нас барахад түүний хүү Пангуань Дэли цолтойгоор сууринд өргөмжлөгдөв. Түүнийг бас Долосы хаан гэж нэрлэсэн байдаг. 789 оны 12 сард Тангийн Дэцзун хаан Го Фэн-г Уйгурт илгээж шинэ хаанд Лонму Миши Цзюйду Бицзя Чжунчжэнь хаан цол өргөмжилсөн бичиг явуулжээ.790 оны 3 сард Уйгурууд Тан улсад хариу элч илгээсэн байна. Элч нарт Тан улс 300000 хэсэг торгыг адуугаар арилжихаар өгчээ. 

Энэ үед Төвдүүд Шато аймгийн тусламжтайгаар Тан улсын баруун хойд хязгаарын Бэйтин хотод халдав. Жанжин сайд Ян Сигу цэргээ авч Чичжоу хот руу зугтсан тул Бэйтин эзлэгджээ. Уйгурын хэдэн түмэн хүчирхэг цэрэг Бэйтинийг авахаар тулалдсан боловч төвдүүдэд гуравны хоёр нь хядагдлаа. Карлукууд Шэньтучуань-ийг эзлэв. Уйгур аймгууд дайжиж урагш зугтжээ.

790 онд их хатан Е гүнж Пангуань Дэли хаанд хор өгч хөнөөв. Хатан Пүгү Хуайэнь-ий ач охин байлаа. Пүгү Хуайэнь-ий хүү Уйгурын еху (ябгу) байсан учраас түүний охиныг тийнхүү Е хатан гэж нэрийджээ. Пангуань Дэли хааны дүү ширээнд суув. Ихэс сайд нар ордныхонтой нийлэн шинэ хааныг бас хороов. 790 оны сүүлээр Даби Тан улсад очиж насан бага Ачжо хаан ширээнд сууж байгааг мэдэгджээ.

Фэнчэн хаан 791 оны 2 сард Тан улсад элч илгээжээ. Дэцзун хаан Юй Шэнь-ийг илгээж хаан өргөмжилсөн бичиг хүргүүлэв. Мөн оны 6 сард Фэнчэн хаан Люйчжы Тарканыг илгээж 758 онд Хар балгасанд очсон Нинго гүнж нас барсныг дуулгав. Гүнж сүүлд Уйгурын хааны ордноос гарч тусдаа аж төрж байжээ. 2 хүү төрүүлснийг нь Тун Бага хаан хороожээ. Дэцзун хаан Нинго гүнжийн нас барсны учир гашуудал зарлав.

9 сард Фэнчэн хаан Тангийн ордонд элч илгээж Бэйтинд олзолсон төвд, карлук хүмүүс бас амьтан бэлэглэв. 10 сард мөн Линчжоу-гаас олзолсон төвдүүдийг Тангийн ордонд хүргүүлжээ. 792 оны 1 сард Уйгур захирагч сайд Шачжи олзолсон төвд ноён Шанцзешинг Чананьд Дэцзун хаанд бэлэг болгов өгөв. 792 оны 4,5-р сад Фэнчэн хаан Тангийн ордон луу элч илгээхэд аль нэгэнд нь Яклакар Лин байлцжээ. Лин угтаа Люй хэмээх хятад хүн байсан бөгөөд Уйгурын хааны ордонд хүмүүжжээ. Тиймээс Яклакар удмын нэрийг зүүх болсон байна. Дэцзун хаан түүнийг дээд албан тушаалд томилж төрдөө хэрэглэжээ.

793 оны 10 сард Фэнчэн хаан Тангийн ордонд элч мордуулав. 795 оны эхээр Уйгурын элч Тан улсад ирж Фэнчэн хаан таалал төгссөнийг мэдэгджээ. Дэцзун хаан гашуудал зарлав. Фэнчэн хаан үргүй бөлгөө.

“Монголын эртний түүх”