Сэлэнгэ мөрөн

Сэлэнгэ мөрөн нь монгол улсын  гол мөрдийн үндсэн усан сүлжээ бөгөөд том жижиг бүх цутгал голуудыг оролцуулбал энэ сүлжээний уртын нийлбэр 20000 км хүрнэ.

Дэлгэр, Идэр хоёр голын бэлчрийг Сэлэнгийнх гэж үзвэл Сэлэнгэ мөрний нийт урт 1024 километр болох ба түүнээс 615 км нь манай улсын нутагт урсана. Сэлэнгэ мөрөн нь ОХУ-ын  Байгал нуурын хамгийн том цутгал юм. Байгал нуурны усны 50 хувийг нь хангаж өгч байдаг юм.

Сэлэнгэ мөрний адаг нь маш өвөрмөц бөгөөд нуур луу орохдоо задарч, маш олон салаа үүсгэн цутгадаг байна.

Сэлэнгэ мөрөн нь маш үзэсгэлэнт хөндийгөөр урсдаг юм. Ялангуяа Эг-Сэлэнгэ, Орхон-Сэлэнгийн бэлчир нь маш их үзэсгэлэнтэй ба энэ бүс газарт аялал жуулчлал хөгжүүлэх өргөн боломжтой. Сэлэнгэ мөрний үржил шимт уужим хөндий  татам дагууд нь шинэс  улиас бүхий өтгөн бургас, бут сөөг ургана.

Энэ их  мөрөн  26 зүйлийн загастай бөгөөд үүнд: цурхай, зэвэг, алгана, булуу цагаан, хадран, улаан нүдэн, гутаарь зэрэг олон зүйл бий.. Агнуурын үнэт загас сибирь хилэм, тул, омуль ч бий.  Мөн Сэлэнгэ мөрөн нь хилэм загасны гол нүүдэллэдэг, түрсээ шахдаг газар.

Сэлэнгэ мөрний тухай нэгэн сонирхолтой яриа бол Чингис хааны шарилын тухай хамгийн түгээмэл найман домог таамгийн  талаар оросын http://smartnews.ru сайтад бичжээ. Түүний нэг нь   Сэлэнгэ мөрний ёроолд байгаа гэнэ. Энэ таамгаар бол монголчууд том далан барьж мөрний усыг хааж байгаад эзэн хаанаа оршуулаад ёслол дуусмагц далангаа эвдсэн гэнэ. Иймд Сэлэнгэ мөрөн эзэн хааны шарилыг мөнхөд нууцлан урссаар байгаа юм байна.