Жанжин Д.Сүхбаатарын Хиагтын хятададуудад өгсөн тулган шаардах бичиг.

 

Монгол Ардын журамт цэргийг бүгд ерөнхийлөн захирах жанжин Сүхбаатарын бичиг

Монголын Хиагт хотноо бүхий хятад цэргийн захиралд мэдтүгэй хэмээн цаг болзуулан явуулах учир, манай Монгол ардын журамт цэрэг Хиагт хотыг шууд дайран орж эзлэхээр завдан буй учир, зүй нь олон амьтны амийг энэрэн хайрлаж, хүнийг өршөөх ёс, бас боомт газар байлдвал эрхбиш будлиан гарах болзошгүй тул энэ бичгийг авсан даруй танай харъяат цэргийн зэвсэгийг цөм хурааж, Монголын Хиагт хотын хамт бидэнд тушаавал зохино. Хэрвээ ийнхүү сайнаар зөвшөөрөн хүлээвэл танай хятадын харъяат нарын амийг батлан хамгаалж, уул орон нутагт буцааж болно. Хариуг бичиг уламжлан хүргэсэн хүнээр даруй ирүүлнэ үү. Хэрвээ манай энэ бичигт хариу өгөхгүй буюу эс хүлээх болбол манай Монгол цэрэг шууд байлдахаас өөргүй. Үүнд хамаг сүйтгэсэн зэрэг аливаа буруу явдлыг танай газар цөм хүлээвэл зохино. Үүний тул мэдтүгэй хэмээн Монгол ардын журамт цэргийг бүгд ерөнхийлэн захирах жанжин Сүхбаатар ёслов.

Олноо өргөгдсөний арван нэгдүгээр он

Хоёр сарын шинийн есөн.

Ачит нуур

Ачит нуур Увс, Баян-Өлгий аймгийн заагт орших бөгөөд цэнгэг уст нуур юм. Нуурын эрэг нь талархаг бөгөөд баруун хойд, зүүн хойд талаараа намгархаг.

Монгол Алтайн нурууны томоохон салбар Сийлхэм, Түргэний нуруунаас эх аван урсах Цагаан нуурын гол, Хатуугийн гол, Бөхмөрөн гол, Улиастайн гол зэрэг олон голуудаас усаа цуглуулах ба харин Усан хоолойн гол гэх ганц голоор илүүдэл усаа Ховд голд нийлүүлдэг.

Нуурын эргэн тойрон голдуу дөрвөд, хасаг угсаатнууд амьдран сууна.

Зүүнгарын Галдан Бошигт хаан манж нараас зугатан Ховдод ирсэний дараа их зуд болсон гэдэг. Хамаг мал сүрэг нь үхэж үрэгдэн, хүнс тэжээл нь дууссан тул цэргүүд нь хэд гурваараа хэрэн тэнэж хоол хүнс эрж явдаг болжээ. Хавар цагт нэг хэсэг цэрэг Цагаан гол өгсөн явсаар нэгэн нуурын дэргэд ирж амсхийж, нэгнийгээ нуурын харзалсан уснаас ус авхуулахаар явуулсан байна. Өнөө цэрэг модон хувингаараа ус хутгатал устай цуг олон загас хувинд орсонд бөөн баяр болж, цэргүүд өлсөж үхэх аюулаас аврагдан тэндээ саатан тухалж тэнхэрч аваад уг нуурыг үхэх аюулаас аварсан ачит нуур минь гэснээс болж “Ачит” нуур нэртэй болсон гэх нэгэн домог буй.